De documentaire Lance had zijn naam moeten zuiveren. Maar aan het slot kiepert de gevallen Tourwinnaar zichzelf definitief van zijn sokkel.

Het was ergens in de zomer van 2008 en Lance Armstrong voelde zich fitter dan ooit. ‘Ik keek naar de Tour de France en zag Carlos Sastre winnen.’ Veelbetekenende blik. ‘Carlos Sastre! Dat is geen waardige Tourwinnaar. Ik dacht: als hij kan winnen, dan kan ik het ook nog.’ Een paar maanden later kondigde hij zijn rentree aan. En daarmee zijn definitieve ondergang.

Het tempo is moordend

Was deel 1 van de documentaire Lance nog een zorgvuldig opgebouwde karakterschets, in deel 2 staat het verteltempo vanaf minuut één in de hoogste versnelling. De resterende zes Tourzeges worden er in een moordend tempo doorheen gejaagd. Voor de koers zelf is geen ruimte, de alsmaar groeiende dopinggeruchten eisen alle aandacht op. En dan vooral de manier waarop Armstrong daarop reageerde.

Dat was niet oké, vindt de zevenvoudig Tourwinnaar nu. Hij heeft spijt van de manier waarop hij in 2004 Filippo Simeoni te kakken had gezet, een Italiaan die het had gewaagd om de omerta (zwijgplicht) in het peloton rond doping te doorbreken. Hij toont berouw voor de buitengewoon felle manier waarop hij zijn fraude had verdedigd. ‘Doping gebruiken en liegen gaan hand in hand. Zodra iemand je ernaar vraagt, lieg je. En na 10.000 leugens ga je een stap verder en zeg je: ‘Stel die vraag nooit meer’. En dan ga je mensen voor de rechter dagen en zo wordt het erger en erger.’

De wraak van Floyd Landis

Tegelijk is er ook nog een hoop wrok. Meestal een beetje onderhuids, maar soms op een onbewaakt moment gaat de haatknop vol open. ‘Ik woon tegenwoordig in Aspen, terwijl ik niet eens van sneeuw hou, haha. Maar het had erger gekund. Ik had ook Floyd Landis kunnen zijn.’

Het was oud-teamgenoot Floyd Landis die justitie op het spoor had gezet van Armstrong. Zelf was Landis in 2006 zijn Tourzege kwijtgeraakt na een positieve dopingtest. Toen Armstrong en Johan Bruyneel in 2010 een nieuwe ploeg begonnen, Radioshack, meldde Landis zich aan. Dat leek Bruyneel een slecht idee. ‘Met Floyd in de ploeg hadden we nooit mee mogen doen met de Tour.’ Die weigering had grote gevolgen: ook Landis bleek een haatknop te hebben.

Lance moet met de billen bloot

In de jaren daarop verklaarden steeds meer voormalige ploeggenoten onder ede over systematische dopingpraktijken bij de US Postalploeg. Tot op het punt dat langer jokken niet meer mogelijk was, en Lance met de billen bloot ging. Bij Oprah.

Door die verwarrende mix van berouw en wrok vraag je je de volle aflevering lang af waar Armstrong nu het meeste spijt van heeft: dat hij de kluit belazerd heeft, of dat hij betrapt is terwijl hij de kluit belazerde. ‘Hij ziet het vooral als inkomstenverlies’, legt ex-renner Paul Willerton de vinger op de zere plek. ‘Hij is als een bankrover die wordt opgepakt en zegt: ‘Door jou loop ik miljoenen aan inkomsten mis’.’

In één onachtzaam moment toont Lance zijn ware gevoelens

Echt pijnlijk wordt het als de aan lager wal geraakte Jan Ullrich ter sprake komt. ‘Ik hou van die man’, zegt Armstrong, waarna hij het even te kwaad lijkt te krijgen. Dan ontsteekt hij in een tirade. Basso mag bij de Italiaanse tv aanschuiven en Pantani verstootten ze, fulmineert hij. Zabel de mooie klusjes, Ullrich geruïneerd. De media in de VS verafgoodt George Hincapie. ‘En mij maken ze kapot.’

Dit was het moment waarop ik uit plaatsvervangende schaamte even achter de bank wilde kruipen. Daar zat mijn oude held. Mijn oude gevallen held, die zich drie uur lang berouwvol, charmant, dapper en strijdbaar had getoond. En die nu hier in één onachtzaam moment zijn ware gevoelens toonde. Dit schandaal was geen klap in het gezicht geweest van alle wielerfans en alle welwillende mensen in de sport. Nee, er was hém onrecht aangedaan.

De enige waardige Tourwinnaar

Ik had genoeg gezien. Terwijl ik de tv uitzette, dacht ik aan Carlos Sastre. De bescheiden Spanjaard die als een van de weinige toppers van zijn tijd nog nooit met doping in verband is gebracht. Ik roep hem hierbij uit tot de enige waardige Tourwinnaar van de jaren nul. Tot het tegendeel bewezen is.