Geen Giro, geen Tour, lang leve YouTube en Co. Met deze wielerdocumentaires houd je de moraal een zomer lang hoog.

Een zondag in de hel (1976)

Roger de Vlaeminck ging Parijs-Roubaix winnen, dat wisten de kenners zeker. Maar de jonge honden Freddy Maertens en Francesco Moser waren daar nog niet zo zeker van. En wacht, vlak ook Kannibaal Eddy Merckx niet uit. Want die oogde in de herfst van zijn carrière nog uiterst hongerig. De Deense regisseur Jørgen Leth volgde niet alleen de hoofdrolspelers op de voet, maar ook knechten, mecaniciens, publiek, kortom alle mensen die samen de koers maakten. Een fascinerende fly-on-the-wall-wielerdocumentaire, die zonder die vervelende voice-over nog veel mooier was geweest.

Slaying The Badger (2014)

Deze documentaire is gebaseerd op een van de meest vermakelijke wielerboeken die ik ooit heb gelezen. The Badger uit de titel is Bernard Hinault, De Das, die dankzij de inspanningen van ploeggenoot Greg Lemond in 1985 uit geslagen positie zijn vijfde Tour-zege haalde. “Volgend jaar help ik jou”, zei Hinault op het podium tegen de Amerikaan. Maar die belofte was hij het jaar daarop vergeten. Gevolg: oorlog in de La Vie Claire-ploeg, bizarre ontwikkelingen in de koers en diep gênante momenten tijdens persconferenties. De hoofd- en bijrolspelers kunnen er nu op hun eigen karakteristieke wijze erg smakelijk over vertellen. En ook de beelden zijn om te smullen. Te zien via Ziggo Go (betaald).

Pijn van de kou (2003)

In het restaurant op de top van de Passo Gavia verkopen ze ansichtkaartjes van Johan van der Velde, omhoog ploeterend met een pakketje sneeuw in zijn gezicht. Het is een iconisch beeld van een van de meest krankzinnige Giro-ritten ooit, de veertiende etappe van 1988. Voor Sportpaleis De Jong neemt Wilfried de Jong vroege vluchter Van der Velde en klassementrenner Erik Breukink terug naar de dik 2600 meter hoge berg. En je gelooft het niet: opnieuw is het hondenweer. Dan komen de herinneringen als vanzelf boven. Aan regen, sneeuw, kou, huilende renners, een ijzingwekkende afdaling en een glorieuze zege. Pijn van de kou is gratis te zien op 2Doc.

Höllentour (2003)

Als je ziet hoe dicht de makers op de huid zitten van de Team Telekom-renners, is het best knap dat ze al die bloedzakken gemist hebben. Daar kun je je aan ergeren, maar het hoeft niet. Wat deze wielerdocumentaire namelijk wél biedt, is de intensiteit die je voelt als je in de Tour zit. Höllentour volgt vooral kamergenoten Erik Zabel en Rolf Aldag, die zich uit alle macht door de helse Tour slepen. Terwijl Ulrich felle strijd levert met Armstrong en Hamilton, zien wij beelden van achteraan. Van valpartijen, uitvallers en volhouders. Van een stel doodgewone Duitse kerels die iets abnormaal zwaars aan het doen zijn. De kennis die we nu hebben doen aan dat mooie beeld weinig af.

Gevallen voor Sarah (2008)

In deze wielerdocumentaire van Belga Sport vertelt Frank Vandenbroucke, één jaar voor zijn dood, over het hoogtepunt uit zijn met extreme momenten doorspekte carrière. In de Vuelta van 1999 won VDB twee etappes en het puntenklassement. Doping? Welnee, bezweert de hoofdrolspeler, hij reed op pure liefde. Tijdens de ronde verloor de Cofidis-renner zijn hart aan het Italiaanse fotomodel Sarah Pinacchi. Haar aanwezigheid alleen haalde volgens VDB het beste in hem naar boven. Waar of niet, het verhaal hangt van (wieler)romantiek en complete gekte aan elkaar. De betreurde Frank toont zich bovendien een begenadigd verteller. Tegenvaller: via legale kanalen is de documentaire momenteel niet meer te vinden. Sorry voor de dode mus.

Lance (2020)

Thijs Zonneveld en Stef Clement mochten de tweedelige Fox Sports-documentairereeks al eerder zien en waren niet onder de indruk. Pure Lance-promotie, was de conclusie. Neemt niet weg dat ik er bij gebrek aan live wielrennen eens goed voor ga zitten. Deel 1 is zaterdag 6 juni, deel 2 op zaterdag 13 juni, beide om 21.00 uur op FOX Sports 1 (betaald).

Nieuwe Helden (2014)

De film van regisseur Dirk-Jan Roeleven fascineerde al toen hij verscheen, maar met de jaren heeft hij alleen maar aan glans gewonnen. Waarom? Omdat je inmiddels weet wat er van al die jonge talenten uit de Argos-Shimano-Tourploeg van 2014 geworden is. Achteraf kunnen we concluderen dat Marcel Kittel de prestaties van die zomer nooit meer heeft kunnen evenaren. John Degenkolb zag zijn progressie stokken na een vreselijk trainingsongeluk in 2016. En die bescheiden lange slungel die voor de Duitsers de sprint mocht aantrekken? Tom Dumoulin won in 2017 de Giro d’Italia. Ach ja, het kan verkeren. Nieuwe Helden biedt een heerlijk inkijkje in de Tourgekte én in een ploeg tijdens zijn finest hour. Nog prachtig gefilmd ook. Gratis te zien op 2doc.nl.

Eeuwig wereldkampioen

Voor Jempi Monseré sloegen faam en het noodlot snel achter elkaar toe, nog voor zijn carrière goed en wel op de rails stond. In 1970 werd hij ‘per ongeluk’ wereldkampioen, waarna hij al vroeg in het volgende seizoen in de regenboogtrui verongelukte. 23 jaar oud was hij. Belga Sport (de Vlaamse Andere Tijden Sport) blikt in deze wielerdocumentaire met familie, collega’s (o.a. Merckx en Gimondi) en andere betrokkenen terug op het laatste levensjaar van het gevoelige supertalent. Te zien op YouTube.